Cũng là cuộc tháo lui
không mong đợi, nhưng Comvik rút lui trong thành công, còn SK Telecom và
VimpelCom - cùng là những đại gia trong làng thông tin di động (TTDĐ)
trên thế giới - thì phải tháo lui trong thất bại.
Đường ai nấy đi từ nay giữa VimpelCom (Nga) và TCty Viễn thông di động Toàn cầu (Việt Nam).
Lên dây cót… rồi tháo lui
Còn nhớ, trong cuộc gặp gỡ báo chí tại Nha Trang ngày 10.12.2011, tân
Tổng GĐ của Beeline là ông Michael Cluzel đã mạnh mẽ “lên dây cót”: “Kế
hoạch trong ngắn hạn đưa Beeline trở thành nhà mạng đứng thứ tư tại VN.
Chúng tôi sẽ nhanh chóng đạt được, nếu giữ được mức tăng trưởng tới bốn
con số như thời gian qua”. Với gói cước “Tỷ Phú”, Beeline đã gây sốt và
quảng bá mạnh được thương hiệu trong năm 2011 và VimpelCom cam kết đầu
tư mạnh hơn vào Beeline VN, với khoản tiền 500 triệu USD. Nhưng việc
Vimpelcom bất ngờ tháo lui khỏi Gtel Mobile với khoản tiền bán lại cổ
phần nhận được là 45 triệu USD, cho thấy họ phải cắn răng chịu lỗ như
thế nào.
Vì sao lại xảy ra tình trạng tiền hậu bất nhất như vậy? Theo lý giải của
chuyên gia về thị trường viễn thông Hoàng Ngọc Diệp, thường các nhà đầu
tư nước ngoài như VimpelCom, với tiềm lực tài chính nhất định vẫn có
thể chịu lỗ được một thời gian. Tuy nhiên, áp lực lớn nhất với họ nhiều
khi không phải đến từ thị trường VN, mà đến từ thị trường chứng khoán
nơi họ niêm yết. Một khi họ bị lỗ quá lâu, sẽ gây mất uy tín trên thị
trường chứng khoán và cổ đông không hài lòng, buộc họ có thể phải đưa ra
phương án tháo lui bất ngờ để hạn chế thiệt hại về tài chính và uy tín
để tránh bị hiệu ứng sang giá cổ phiếu niêm yết trên thị trường.
Không riêng gì Beeline, mà Vietnamobile gần đây cũng đã lên dây cót tinh
thần với phát biểu của CEO là Elizabete Fong: “Chỉ có thể bước tiếp chứ
không thể buông tay” dù Vietnamobile đã gặp không ít khó khăn, từng
phải từ bỏ công nghệ CDMA như S-Fone để chuyển sang công nghệ GSM. Gần
đây, Vietnamobile đã công bố cán mức 10 triệu thuê bao và là nhà mạng
đứng thứ tư tại VN. Nhưng nên nhớ rằng, có những chi tiết rất đáng lưu
ý: Khi SK Telecom tuyên bố ngừng đầu tư vào S-Fone thì cho biết rằng,
mạng này đã đạt đến 7,3 triệu thuê bao. Và trước đó không lâu, SK
Telecom đã từng tuyên bố tiếp tục đầu tư thêm vào S-Fone. Giờ đến
VimpelCom. Vì thế, trước sức ép ngột ngạt từ “tam đại gia” MobiFone,
VinaPhone và Viettel, không biết Hutchison chịu được đến bao giờ?
Thị trường chia ba?
Trong Đề án quy hoạch viễn thông đến năm 2020, Bộ TTTT đã đưa ra kịch
bản duy trì 3 mạng di động có thị phần tương đương để giữ sự cạnh tranh
lành mạnh trên thị trường. Trước đây là sự giải tán EVN Telecom, còn
S-Fone đang “chết lâm sàng”, giờ đến lượt VimpelCom rút lui bỗng gây ra
một dự cảm rằng, thực tế thị trường đang đi theo hướng khớp gần với quy
hoạch. Bởi ai cũng nhìn thấy được rằng, nếu với sức ép cạnh tranh từ
“tam đại gia” và chỉ số ARPU càng ngày càng giảm không thể thu hồi được
vốn, thì bài toán về sự tồn tại của Hutchison trong Vietnamobile cũng
phải được tính đến. Bởi đối với các DN nước ngoài, cổ đông cần độ minh
bạch cần thiết và chỉ có thể chấp nhận bị lỗ lã nhất định trong các dự
án đầu tư, chứ không thể để kéo dài quá lâu sẽ gây ảnh hưởng đến toàn
cục. Nên nhớ rằng, SK Telecom rút khỏi S-Fone cũng phần lớn do sức ép từ
sàn chứng khoán.
Lâu nay, đã có những lời trách móc rằng, nhà nước cấp phép cho quá nhiều
mạng di động để xảy ra cạnh tranh o ép về giá không lành mạnh, hay
chính sách không có sự ưu đãi với các công nghệ mới và nhà mạng mới và
nhỏ... Nhưng có một góc nhìn từ nguyên giám đốc một mạng di động (không
tiện nêu tên), rất đáng suy ngẫm: “Thị trường TTDĐ VN bây giờ không còn
là nơi cho các nhà đầu tư năm, ba trăm triệu USD, mà đòi hỏi tới hàng tỉ
USD và chấp nhận lỗ trong nhiều năm. Nếu yếu vốn mà nhảy vào thì chỉ
nướng tiền mà thôi”. Thời gian qua, nhiều đại gia nước ngoài tưởng ngon
ăn đã nhảy vào thị trường TTDĐ VN, nhưng rồi đã phải nhận trái đắng.